Op 20 februari 2020 huldigde SUEZ in de Gentse haven, onder toezicht van o.a. Vlaams minister-president Jan Jambon de Valomet-fabriek in. De fabriek heeft een productiecapaciteit van 12.000 ton metaalconcentraat per jaar en is de grootste verwerkingsinstallatie in de EU voor de recuperatie van ultrafijne metaaldeeltjes uit restafval.

Suez, VITO en UGent hebben na vijf jaar onderzoek het proces ontwikkeld om ultrafijne metaaldeeltjes uit bodemassen te recupereren. Deze bodemassen zijn de (metalen) residudeeltjes die overblijven na de verbranding van restafval (zo’n 18 procent). Die deeltjes blijven over, omdat voorwerpen zoals balpennen, chips en blikjes regelmatig in het restafval belanden en dus niet volledig verbrand worden.

Suez brengt eerst de bodemassen van z’n verschillende Europese verwerkingssites naar Valomac in Grimbergen, waar de ultrafijne metaaldeeltjes – fracties van 0,250 mm tot 2 cm – worden uitgefilterd. Die worden vervolgens naar Valomet in Gent gebracht, waar de bruikbare non-ferrometaalconcentraten (die ijzer niet als hoofdbestanddeel hebben) uitgehaald. Het gaat voornamelijk over koper en aluminium, maar ook om edelmetalen en zelfs zilver of goud.

Volgens Karen De Boeck van Suez Energy from waste kunnen ze uit 100 ton restafval tot 200 kg zuiver aluminium, 50 kg zuiver koper en 210 gr edelmetaal terugwinnen. 'Het innovatieve is dat het om afval gaat dat nooit werd gerecupereerd en met de rest van de bodemassen verdween als ondergrond voor wegen, parkings of fietspaden, of als grondstof voor de betonindustrie. We recycleren dus niet alleen, we herwinnen ook metalen die als verloren werden beschouwd.'

De ultrafijne deeltjes worden tot slot opnieuw verkocht. Het koper gaat naar Umicore uit Hoboken en het aluminium naar smelterijen of raffinaderijen uit Europa.

Volgens De Boeck ligt het energieverbruik voor de recuperatie van koper 80 procent lager, en voor aluminium 95 procent lager, dan in de klassieke mijnbouw. De zuiverheid van de metalen (70 procent) zou ook dertig keer hoger liggen.

De Boeck schat de markt van bodemassen in Europa op 26 à 30 miljoen ton per jaar. 'Daarvan verwerken we ongeveer 3 miljoen ton.'  In Vlaanderen is er jaarlijks zowat 3 miljoen ton huishoudelijk afval. Suez verwerkt daarvan ongeveer 2,5 procent in zijn centrales. 'Het potentieel aan te recupereren metalen is dus groot', zegt De Boeck.

Het circulaire Valomet-project kreeg 1 miljoen euro steun van de Vlaamse overheid.